گروه سیاسی مشرق - روزنامه‌های کشور، در لابه‌لای اخبار و مطالب تولیدی خود، به نکات، اخبار و مفاهیمی اشاره می‌کنند که انتخاب و بازنشر آنها می‌تواند مورد علاقه مخاطبان یک رسانه باشد. آنچه در ادامه می‌خوانید گزیده‌ای از مطالب امروز روزنامه‌های کشور به انتخاب خبرنگاران گروه سیاسی مشرق است.
***
ناطق 76 برای اصلاح‌طلبان همان جلیلی 92 بود
روزنامه کیهان نوشت: «چشم‌اندازی که چپ‌ها از ریاست جمهوری ناطق نوری در سال 76 ترسیم می‌کردند تفاوتی با هراس اصلاح‌طلبان از ریاست جمهوری سعید جلیلی در سال 92 نداشت».
یکی از اصلاح‌طلبان فراری و آشوب‌طلب ضمن انتشار این مطلب در سایت خودنویس نوشت: آیا ناطق نوری که نگاهی منفی به سازمان مجاهدین انقلاب و حزب مشارکت دارد، اصلاح‌طلب شده؟ آیا تغییرات نسبی رئیس مجلس پنجم او را در محدوده رجال سیاسی معتقد به دموکراسی و حقوق بشر قرار می‌دهد؟ مصاحبه سعید حجاریان با خبرگزاری مهر فرصت مناسبی برای ارزیابی جایگاه جدید علی اکبر ناطق نوری است. آیا واقعاً برچسب شیخ معتدل، یک برخورد سیاسی است یا پایی در واقعیت دارد؟ سعید حجاریان در این مصاحبه تأکید کرده ناطق نوری اصلاح‌طلب نیست اما مواضعش به آنها در قیاس با گذشته نزدیک شده است.
علی افشاری افزود: آنچه حجاریان به آن توجه نمی‌کند موضع منفی ناطق نوری نسبت به سازمان مجاهدین انقلاب و حزب مشارکت است. ناطق آنها را تفریطی در برابر افراط احمدی‌نژاد توصیف می‌کند. در واقع از دید ناطق نوری، مشکل اصلاح‌طلبان سر بر آوردن چهره‌هایی چون مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب از بین آنها است.
وی ادامه می‌دهد: ناطق نوری در کتاب خاطراتش از رایزنی‌های متعددش با مهدی کروبی و اقناع وی برای جدایی از مجاهدین انقلاب و مشارکت پرده برمی‌دارد. او نیز مشابه دیگر بخش‌های اصول‌گرایان سنتی اصلاح‌طلبان پیش‌رو را دارای نظراتی مشابه سازمان مجاهدین خلق و بی‌اعتنایی به روحانیت می‌دانست.
وی خاطرنشان کرد: شکل‌گیری شکاف بین جناح چپ و راست در بین ائتلاف خط امام در سال 1360 باعث شد تا ناطق نوری از یک سو موقعیت بالایی در جناح راست بدست آورد و از سویی دیگر مورد بغض و خشم جناح چپ قرار بگیرد. برخلاف سخنان امروز حجاریان و مواضعی که خاتمی و دیگر اصلاح‌طلبان در نزدیکی به ناطق نوری در سالیان اخیر اتخاذ کرده‌اند، ناطق در دهه شصت و هفتاد از بزرگترین خصم‌های جناح چپ و اساساً نقطه عزیمت جناح چپ در مخالفت با کاندیداتوری ناطق نوری در انتخابات میان دوره‌ای مجلس دوم بود. اوج مخالفت با ناطق در جریان انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری در سال 1376 رخ داد. چشم‌اندازی که جناح چپ از ریاست جمهوری احتمالی ناطق ترسیم کرد چندان تفاوتی با هراس‌ها از ریاست جمهوری سعید جلیلی در سال 1392 نداشت.
افشاری می‌نویسد: ناطق نوری دارای رابطه نزدیکی با رهبری در دهه شصت و هفتاد بود. وی زمانی در ضرورت پایبندی به اوامر ولایت‌فقیه خواستار ذوب در ولی فقیه شد.
عضو شبکه آشوبگران در تیر 78 می‌نویسد: ناطق در دوران اصلاحات نیز از تکیه‌گاه‌های مقابله با برنامه اصلاحی بود. او در جریان جنبش اعتراضی 18 تیر وزارت کشور و اصلاح‌طلبان را به توطئه متهم کرد. همچنین خواستار برخورد سنگین امنیتی و قضایی با ملی مذهبی‌ها شده بود.
وی در عین حال نوشت: ناطق نوری از سال 1384 به بعد تغییرات تدریجی را طی کرده و اکنون در موقعیتی متفاوت با گذشته خود قرار دارد. اما این تفاوت زیاد نیست. او کماکان به نظام ولایت فقیه باور دارد. دیدگاه مثبتی به مشارکت دگراندیشان ندارد. در حوزه فرهنگی با دیدگاه‌های باز هم‌دل نیست... در مجموع می‌توان گفت ناطق نوری تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای با گذشته خود پیدا کرده است. ناطق نوری که کتاب خاطراتش توصیف می‌کند فردی تندرو، اقتدارگرا و خشونت‌طلب است. اما چهره جدید ناطق نوری از چهره موجود در کتاب خاطرات و عملکرد گذشته او فاصله گرفته است. ولی اعتدال و مطلوبیت مواضع وی کماکان در محدوده مرزهای سیاسی و عقیدتی نظام است. خارج از این محدوده، مواضع وی ارزش مطلق ندارد و بیشتر کاهش در تندروی را بازتاب می‌دهد. ناطق نوری کماکان در محدوده رجال سیاسی معتقد به دموکراسی و حقوق بشر نمی‌گنجد.
روايت شب قدر ديپلمات
اعتماد: محمد سلامي، خبرنگار حاضر در وين در فيس‌بوك خود نوشت: «اين روزها دلم پيش جواد ظريف است. ديشب، شب قدر، يك گوشه‌يي كز كرده بود و وقتي روضه مي‌خواندند اشك مي‌ريخت. تاب تحمل‌اش را نداشتم. جايم را عوض كردم. آن طرف‌تر آقاي «م» داشت نافله مي‌خواند. ديگر از ژست‌هاي ديپلماتيك خبري نبود. بله آقاي كري درست مي‌گويد كه فاصله‌ها خيلي زياد است. صبح روز كنفرانس خبري جان كري، يك گوشه‌يي با ديپلمات غربي صحبت مي‌كرديم. كمي دير رسيده بود و موهايش به هم ريخته بود. زد به در شوخي كه ديشب كمي زياده‌روي كرده است. و در مقابل ظريف هم شب را به عبادت و راز و نياز( شب قدر) گذراند. همين است ديگر. يك وقت‌هاي آدم بي‌اختيار دلش مي‌تركد. بعد عكاس‌ها فرصت طلبي مي‌كنند و از گونه‌هاي خيس‌اش عكس مي‌گيرند».
چرا توافق نشد؟
روزنامه وطن امروز در قسمتی از گزارش خود در مورد مذاکرات وین نوشت: وین 6 منجر به توافق جامع هسته‌ای نشد. اگرچه برخی معتقد بودند ایران و 1+5 در دقیقه 90 به توافق خواهند رسید اما این موضوع محقق نشد. اختلاف اصلی میان طرفین نیز همان چیزی بود که در جریان مذاکرات وین 6 درباره آن بیش از سایر موضوعات اظهارنظر می‌شد.
موضوع ظرفیت غنی‌سازی ایران اصلی‌ترین موضوع اختلافی بود و بیشترین وقت مذاکرات را به خود اختصاص داد. ایران با اعلام نیاز به 190 هزار سو برای غنی‌سازی، تقریبا خط قرمز خود در حوزه ظرفیت غنی‌سازی را اعلام کرد. این میزان نه برای یک سال بلکه نیاز ایران طی سال‌های آینده (5 سال) برآورد شده بود و بر همین اساس کارشناسان «نیاز فعلی» برای غنی‌سازی را 19 هزار سانتریفیوژ نسل اول می‌دانستند. به عبارتی 19 هزار سانتریفیوژ پایه مذاکراتی ایران برای تحقق چشم‌انداز 190 هزار سو (تقریبا 190 هزار سانتریفیوژ نسل اول) بود. با این وجود جان کری، وزیر خارجه آمریکا پس از 2 دور مذاکره دوجانبه با ظریف واکنشی منفی به این موضوع نشان داد و گفت: «19 هزار سانتریفیوژ برای ایران بسیار زیاد است.» این واکنش کری نشان داد آمریکایی‌ها در موضوع غنی‌سازی اختلافات بسیاری با ایران دارند. رآکتور اراک و تاسیسات فردو نیز از دیگر موضوعات محل اختلاف بود.
عباس عراقچی دیروز شنبه درباره این موضوعات اختلافی گفت: «مورد دوم (اختلافی) اراک است و کماکان در این باره که چه تغییراتی باید در اراک صورت گیرد تا هم ماهیت آب سنگین و هم میزان پلوتونیوم پایین بیاید، از موضوعات اختلافی هستند، بقیه موضوعات هم کمابیش هم در بحث فردو و هم نظارت‌های سازمان و پروتکل الحاقی و سایر موضوعات اختلافات کمابیش وجود دارد. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز درباره این نقاط اختلافی گفت: عدم توانایی برای حل این مشکل به این معناست که گروه 1+5 و ایران رویکرد مشترکی در این باره که رآکتور تغییر یافته اراک باید چگونه باشد و اینکه آیا این رآکتور باید تغییر داده شود یا خیر، ندارند. طرح‌های مختلفی در این باره وجود دارد. همین موضوع را درباره تأسیسات فردو هم می‌توان گفت».
جزئیات توافق جدید
بر اساس بیانیه مشترکی که ظریف و اشتون خواندند؛ ایران و 1+5 برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای مذاکرات خود را 4 ماه دیگر تمدید کردند. اما جزئیات این توافق جدید چیست؟ عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران درباره این جزئیات توضیحاتی داده است.
عراقچی گفت: وقتی به این نتیجه رسیدیم که امکان توافق تا تاریخ ٢٠ جولای نیست بحث‌ها را به سمت تمدید گام اول بردیم. تمدید گام اول تصمیم گرفته شد که ۴ ماه یعنی تا ۲۴ نوامبر باشد. وی افزود: معنی و مفهوم این است که همه تعهدات طرفین در توافق ژنو به مدت ۴ ماه دیگر ادامه دارد و تحریم‌ها به مدت ۴ ماه دیگر تعلیق است و تعهدات ایران هم همین طور اما بعضی از تعهدات طرفین در طول ۶ ماه گذشته تغییر ماهیت داده بود و باید مذاکره می‌شد در این باره که گام اول در چه شرایط و با چه وضعیتی ادامه یابد. عراقچی گفت: یکی از مباحث مبلغ 2/4 میلیارد دلار در مقابل تبدیل مواد ۲۰ درصد ایران بود که در طول ٦ ماه به ما پرداخت شد. در این باره باید تصمیم می‌گرفتیم. ما معتقد بودیم در ۴ ماه آینده هم به همان میزان از منابع مالی ایران باید آزاد شود و چون برای ۶ ماه 2/4 میلیارد دلار بود، برای هر ماه ٧٠٠ میلیون دلار حساب کنیم طبعا باید در ۴ ماه آینده ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار پول ایران آزاد شود. وی افزود: درباره نحوه آزاد شدن با توجه به اینکه بعضی اعتقاد داشتند با توجه به اینکه اقدام ایران برای تبدیل ٢٠ درصد تمام شده در این باره هم نباید اقدام جدیدی صورت گیرد، مذاکرات سختی صورت گرفت و مقرر شد در نهایت که این مبلغ دریافت شود و ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار دیگر در ۴ ماه آینده در ۴ قسط ۵۰۰ میلیون دلاری و 2 قسط ۴۰۰ میلیون دلاری و کلا در ۶ قسط پرداخت می‌شود. از اول ماه اوت هر ۲۰ روز یا 3 هفته این مبلغ به حساب بانک مرکزی واریز می‌شود. معاون وزیر امور خارجه در ادامه اظهارات خود از یک متن توافق جدید خبر داد و گفت: مشابه توافق ژنو که یک none paper برای اجرای عملیاتی توافق داشت، برای تمدید هم یک none paper داریم و بعضی از نقاط ابهام در توافق ژنو را سعی کردیم برطرف کنیم. از جمله درباره نحوه پرداخت‌ها مشکلاتی وجود داشت که سعی کردیم حل شود، همچنین درباره بیمه ابهاماتی وجود داشت که در برنامه عملیاتی جدید سعی کردیم برطرف کنیم.
عراقچی همچنین گفت که تمام اقدامات و تعهدات طرفین در none paper جدید آمده است. عراقچی همچنین درباره مختصات کلی توافقنامه تصریح کرد: پرانتزها خیلی کم شده اما آنهایی که مانده بیشتر محتوایی است. وی افزود: « با یک متن 8 یا 9 صفحه‌ای مواجهیم که 2 برابر ضمیمه دارد. در سند اصلی روی متن حدود 65 درصد پیشرفت کردیم ولی کماکان پرانتزها و نقاط خالی زیادی وجود دارد. نقاط خالی جاهایی است که اعداد و ارقام قرار است جایگزین شود و متن پر از سه نقطه است.»
توافق نهایی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک
روزنامه شرق نیز در گزارشی به قلم خبرنگارش در وین به مذاکرات هسته‌ای پرداخت: روز یکشنبه «تاریخ‌ساز» نشدیم. 20جولای توافق تاریخی دست هیچ کشوری نیست، نه ایران و نه شش کشوری که نمایندگانشان 18روز پای میز مذاکره بر سر مساله هسته‌ای ایران نشسته بودند. اینکه رسیدن به توافق جامع در این دور از مذاکرات هم عملی نیست از ظهر چهارشنبه مشخص شد. مذاکره‌کنندگان، چانه‌زنی برای دستیابی به توافق جامع را متوقف کردند و رایزنی‌ها را با دستور کار جدیدی ادامه دادند: مذاکره برای توافق پیرامون شرایط تمدید مذاکرات به مدت چهارماه؛ البته به‌صورت Nonpaper.
شرایط نحوه تمدید نیز به‌دنبال سه‌روز و با ساعت‌ها جلسه میان معاونان هیات مذاکره‌کننده ایرانی و آمریکایی، یک جلسه هماهنگی بین محمدجواد ظریف، رییس تیم مذاکره‌کننده ایرانی با کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و یک جلسه نیز با سایمون گس، معاون وزیرخارجه انگلیس به دست آمد.
مذاکرات هسته‌ای که امید می‌رفت یکشنبه با توافق جامع به پایان برسد، بر سر اختلافاتی که همچنان باقی است، ناکام ماند و به تمدید کشید. شامگاه جمعه، کاترین اشتون با لباسی آبی فیروزه‌ای همراه محمدجواد ظریف که از روزهای قبل به مناسبت شب قدر، مشکی‌پوش شده بود، راهی سالن کوچک کنفرانس خبری شد. سالن کنفرانس زیرزمین قصر «کوبورگ» بود که حالا به شکل عمارتی نو، بازسازی شده اما بقایای دیوارهای آجرچین تاریخ‌دیده‌اش، سرجای خود باقی است. چندروز گذشته نیز محمدجواد ظریف در همان سالن کوچک، نشستی خبری با خبرنگاران برگزار کرده بود. این‌بار اما قرار بر برگزاری نشست خبری نبود، قرار بود مثل باقی دفعات یک بیانیه مشترک خوانده و ختم مذاکرات اعلام شود. از دوساعتی پیش‌تر پایان مذاکرات به خبرنگاران اعلام شده بود اما شنیده می‌شد که معاونان در حال نوشتن متن بیانیه مشترک هستند. متن البته کوتاه بود و خالی از پیام ویژه‌ای. اشتون به زبان انگلیسی رو به حاضران متن را قرائت کرد. «به‌همراه وزیران امور خارجه 3+3 تصمیم گرفته‌ایم اجرای تدابیر برنامه اقدام مشترک را تا 24 نوامبر 2014 (سوم آذر 1393) که مطابق با زمانبندی پیش‌بینی‌شده در این برنامه است، ادامه دهیم. ایران و 3+3 مجددا تاکید می‌کنند که اجرای تمامی تعهداتشان در برنامه اقدام مشترک را به صورت موثر و به‌موقع ادامه خواهند داد. ما با عزم راسخ برای رسیدن به توافق پیرامون یک برنامه جامع اقدام مشترک، در اولین فرصت ممکن جلسات خود را در اشکال مختلف طی هفته‌های آینده برگزار خواهیم کرد.» محمدجواد ظریف، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران نیز متن بیانیه مشترک را در تریبون کناری، به زبان فارسی خواند: «گرچه ما پیشرفت‌های ملموسی در برخی از موضوعات داشته و مشترکا برای تدوین یک متن برنامه جامع اقدام مشترک کار کرده‌ایم، لکن هنوز فاصله قابل‌توجهی درباره برخی موضوعات اساسی باقی مانده است که نیاز به زمان و تلاش بیشتری دارد. ما جلسات مختلفی به شکل‌های گوناگون و در فضایی سازنده برگزار کردیم تا به یک راه‌حل جامع درازمدت مورد توافق مشترک دست یابیم که تضمین کند برنامه هسته‌ای ایران همواره صلح‌آمیز خواهد بود.»
وال‌استریت ژورنال: رهبر ایران تصورات غرب را به هم ریخت
کیهان نوشت: یک روزنامه آمریکایی اذعان کرد رهبر ایران محاسبات غرب درباره اضطرار ایران برای مذاکره را به هم زده و اکنون برخلاف تصور قبلی معلوم شده ایران از توسعه ظرفیت غنی‌سازی دست نمی‌کشد.
روزنامه وال‌استریت ژورنال در این باره نوشت: فضای کلی مذاکرات از خوش‌بینی چند هفته گذشته به واسطه امتیازهایی که بنا بود ایران در خصوص راکتور آب سنگین اراک ارایه کند، به نوعی بدبینی در روزهای اخیر چرخش داشته است. بدبینی که ناشی از باقی ماندن شکاف‌های عمیق بر سر موضوعات کلیدی مانند کمیت و کیفیت ظرفیت غنی‌سازی در ایران است.
این روزنامه می‌افزاید: سرنوشت مذاکرات به سه پرسش کلی‌تر در مورد ایران گره خورده است: آیا از نظر ایران توافق هسته‌ای حیاتی است؟ روشن است که ایران فکر می‌کند دستیابی به توافقی که موجب تعدیل تحریم‌ها شود، خوب است. در واقع دلیل محکمی وجود دارد که نشان می‌دهد دولت حسن روحانی به منظور دستیابی به توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها تشکیل شده است. یکی از نشانه‌های جدید روحانی در مذاکرات، اعزام حسین فریدون، برادر جوان‌تر و مشاور ویژه‌اش به پای میز مذاکرات وین بود. اما تفاوتی بین خواستن یک توافق و حیاتی ارزیابی کردن آن وجود دارد. آیا تهران تنها به دنبال کاهش فشار اقتصادی است یا اینکه شکست مذاکرات را تهدیدی موجودیتی برای خود می‌داند؟ مذاکرات تا زمانی که تهران بیش از طرف‌های مذاکره‌کننده توافق هسته‌ای را نخواهد، به نتیجه نمی‌رسد. این در شرایطی است که راهی برای تخمین زدن میزان اضطرار دستیابی به توافق هسته‌ای برای ایران وجود ندارد. به بیان دیگر تا زمانی که مذاکرات به دقیقه 90 نزدیک نشود، نمی‌توان گفت ایران چقدر این توافق را حیاتی می‌داند.
وال‌استریت ژورنال همچنین با ابراز ناخرسندی از اشراف رهبر معظم انقلاب نسبت به مذاکرات نوشت: رهبر عالی جمهوری اسلامی اخیراً تأکید کرد که ایران از توانایی غنی‌سازی اورانیوم دست نمی‌کشد و به طور حتم در جهت توسعه این ظرفیت حرکت خواهد کرد.
روزنامه آمریکایی تصریح کرد: با توجه به حجم ظرفیت غنی‌سازی ایران و تلاشی که در مذاکرات وین برای کاهش این ظرفیت در حال انجام است، این اظهارات رهبری عالی جمهوری اسلامی برای آمریکا و شرکایش راضی‌کننده نبود. با این حال هنوز هم تردیدهایی در مورد خط قرمزهای حداقلی و حداکثری ایران وجود دارد. چرا که مذاکره‌کنندگان ایرانی برای نخستین بار در روز دوشنبه اعلام کردند که علاقه‌مند به پذیرش کاهش نسبی ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم هستند.
این روزنامه همچنین پرسیده که آیا ایران گمان می‌کند موقعیت استراتژیکش به سوی وخیم شدن پیش می‌رود؟ اینکه ایران موقعیت خود در منطقه به شدت بی‌ثبات خاورمیانه را چگونه ارزیابی می‌کند، تأثیر زیادی بر تصمیم‌گیری آن برای خروج از انزوا از طریق توافق هسته‌ای خواهد داشت.
برخلاف واقعیت‌های شکست آمریکا در سوریه و عراق، روزنامه مذکور این گونه القا کرده که موقعیت ایران در منطقه بی‌ثبات است و بنابراین باید در مذاکرات کوتاه بیاید.
رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان ارشد نظام فرمودند: «ما امروز در محاسباتمان نباید دچار اشتباه بشویم. نگذارید دشمن در دستگاه محاسباتی شما اثر بگذارد، نگذارید اغوا کند. نگذارید تطمیع او یا تهدید او اثر بگذارد... آنچه امروز در مجموعه رفتار دستگاه استکبار مشاهده می‌کنیم همین است؛ هدف ایجاد اختلال در نظام محاسباتی و دستگاه محاسباتی من و شماست... محاسبات ما را نمی‌توانند عوض کنند. محاسبات جمهوری اسلامی از روز اول براساس منطق عقلانی بوده است.»
درخواست عجیب یک وزیر برای واردات گسترده خودرو
خراسان نوشت: بر اساس نامه چندی پیش یکی از وزرای اقتصادی به مسئولان ارشد ریاست جمهوری، پیشنهاد شده است برای بالا بردن کیفیت حمل و نقل و مصرف سوخت در کشور، دولت مجوز ورود سالانه 20 هزار دستگاه خودروی سواری نسل جدید و مدرن و 8 هزار دستگاه ون نسل جدید با مصرف انرژی کم را صادر و امکان ورود این خودروها با استفاده از معافیت گمرکی و سایر عوارض را صادر کند تا در ناوگان عمومی درون و برون شهری کشور مورد استفاده قرار بگیرند که این موضوع با شگفتی و مخالفت مسئولان مهم اجرایی مواجه شده است.
دلیل مفتی داعش برای پرهیز از درگیری با اسرائیل
جمهوری اسلامی نوشت: گروه تروریستی داعش برای پرهیز خود از درگیری با اسرائیل، به توجیهات مضحکی متوسل می‌شود. از جمله اینکه طلعت زهران یکی از مفتی‌های مصری گروه تروریستی داعش در تازه‌ترین اظهارات خود درباره جنایات رژیم صهیونیستی در غزه، نظر به عدم کمک به فلسطینیان برای مقابله با صهیونیست‌ها داد.این مفتی داعشی در اظهارات خود که در کلیپی صوتی - تصویری بر روی سایت یوتیوپ قرار دارد، در پاسخ به این سؤال که آیا باید به مردم غزه علیه حمله نظامی رژیم صهیونیستی کمک کنیم یا خیر؟ گفت: اولاً این به موضوع امیر (نماینده خلیفه داعش در غزه) و پرچم داعش بستگی دارد. لذا هر وقت این دو موضوع در غزه روشن شود، داعش سربازان خود را تجهیز کرده و به آنجا خواهد فرستاد. ثانیاً مردم غزه نه امیر دارند و نه پرچم بلکه آنها شیعه هستند و از موشک‌های ایران در بمباران مردم مظلوم اسرائیل استفاده و اسرائیل را مجبور به تلافی و بمباران غزه می‌کنند! جالب است بدانید اخیراً آمریکا و رژیم صهیونیستی پای داعش را به غزه نیز بازکرده‌اند.
یکی از اصلاح‌طلبان فراری و آشوب‌طلب ضمن انتشار این مطلب در سایت خودنویس نوشت: آیا ناطق نوری که نگاهی منفی به سازمان مجاهدین انقلاب و حزب مشارکت دارد، اصلاح‌طلب شده؟ آیا تغییرات نسبی رئیس مجلس پنجم او را در محدوده رجال سیاسی معتقد به دموکراسی و حقوق بشر قرار می‌دهد؟ مصاحبه سعید حجاریان با خبرگزاری مهر فرصت مناسبی برای ارزیابی جایگاه جدید علی اکبر ناطق نوری است. آیا واقعاً برچسب شیخ معتدل، یک برخورد سیاسی است یا پایی در واقعیت دارد؟ سعید حجاریان در این مصاحبه تأکید کرده ناطق نوری اصلاح‌طلب نیست اما مواضعش به آنها در قیاس با گذشته نزدیک شده است.
علی افشاری افزود: آنچه حجاریان به آن توجه نمی‌کند موضع منفی ناطق نوری نسبت به سازمان مجاهدین انقلاب و حزب مشارکت است. ناطق آنها را تفریطی در برابر افراط احمدی‌نژاد توصیف می‌کند. در واقع از دید ناطق نوری، مشکل اصلاح‌طلبان سر بر آوردن چهره‌هایی چون مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب از بین آنها است.
وی ادامه می‌دهد: ناطق نوری در کتاب خاطراتش از رایزنی‌های متعددش با مهدی کروبی و اقناع وی برای جدایی از مجاهدین انقلاب و مشارکت پرده برمی‌دارد. او نیز مشابه دیگر بخش‌های اصول‌گرایان سنتی اصلاح‌طلبان پیش‌رو را دارای نظراتی مشابه سازمان مجاهدین خلق و بی‌اعتنایی به روحانیت می‌دانست.
وی خاطرنشان کرد: شکل‌گیری شکاف بین جناح چپ و راست در بین ائتلاف خط امام در سال 1360 باعث شد تا ناطق نوری از یک سو موقعیت بالایی در جناح راست بدست آورد و از سویی دیگر مورد بغض و خشم جناح چپ قرار بگیرد. برخلاف سخنان امروز حجاریان و مواضعی که خاتمی و دیگر اصلاح‌طلبان در نزدیکی به ناطق نوری در سالیان اخیر اتخاذ کرده‌اند، ناطق در دهه شصت و هفتاد از بزرگترین خصم‌های جناح چپ و اساساً نقطه عزیمت جناح چپ در مخالفت با کاندیداتوری ناطق نوری در انتخابات میان دوره‌ای مجلس دوم بود. اوج مخالفت با ناطق در جریان انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری در سال 1376 رخ داد. چشم‌اندازی که جناح چپ از ریاست جمهوری احتمالی ناطق ترسیم کرد چندان تفاوتی با هراس‌ها از ریاست جمهوری سعید جلیلی در سال 1392 نداشت.
افشاری می‌نویسد: ناطق نوری دارای رابطه نزدیکی با رهبری در دهه شصت و هفتاد بود. وی زمانی در ضرورت پایبندی به اوامر ولایت‌فقیه خواستار ذوب در ولی فقیه شد.
عضو شبکه آشوبگران در تیر 78 می‌نویسد: ناطق در دوران اصلاحات نیز از تکیه‌گاه‌های مقابله با برنامه اصلاحی بود. او در جریان جنبش اعتراضی 18 تیر وزارت کشور و اصلاح‌طلبان را به توطئه متهم کرد. همچنین خواستار برخورد سنگین امنیتی و قضایی با ملی مذهبی‌ها شده بود.
وی در عین حال نوشت: ناطق نوری از سال 1384 به بعد تغییرات تدریجی را طی کرده و اکنون در موقعیتی متفاوت با گذشته خود قرار دارد. اما این تفاوت زیاد نیست. او کماکان به نظام ولایت فقیه باور دارد. دیدگاه مثبتی به مشارکت دگراندیشان ندارد. در حوزه فرهنگی با دیدگاه‌های باز هم‌دل نیست... در مجموع می‌توان گفت ناطق نوری تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای با گذشته خود پیدا کرده است. ناطق نوری که کتاب خاطراتش توصیف می‌کند فردی تندرو، اقتدارگرا و خشونت‌طلب است. اما چهره جدید ناطق نوری از چهره موجود در کتاب خاطرات و عملکرد گذشته او فاصله گرفته است. ولی اعتدال و مطلوبیت مواضع وی کماکان در محدوده مرزهای سیاسی و عقیدتی نظام است. خارج از این محدوده، مواضع وی ارزش مطلق ندارد و بیشتر کاهش در تندروی را بازتاب می‌دهد. ناطق نوری کماکان در محدوده رجال سیاسی معتقد به دموکراسی و حقوق بشر نمی‌گنجد.
روايت شب قدر ديپلمات
اعتماد: محمد سلامي، خبرنگار حاضر در وين در فيس‌بوك خود نوشت: «اين روزها دلم پيش جواد ظريف است. ديشب، شب قدر، يك گوشه‌يي كز كرده بود و وقتي روضه مي‌خواندند اشك مي‌ريخت. تاب تحمل‌اش را نداشتم. جايم را عوض كردم. آن طرف‌تر آقاي «م» داشت نافله مي‌خواند. ديگر از ژست‌هاي ديپلماتيك خبري نبود. بله آقاي كري درست مي‌گويد كه فاصله‌ها خيلي زياد است. صبح روز كنفرانس خبري جان كري، يك گوشه‌يي با ديپلمات غربي صحبت مي‌كرديم. كمي دير رسيده بود و موهايش به هم ريخته بود. زد به در شوخي كه ديشب كمي زياده‌روي كرده است. و در مقابل ظريف هم شب را به عبادت و راز و نياز( شب قدر) گذراند. همين است ديگر. يك وقت‌هاي آدم بي‌اختيار دلش مي‌تركد. بعد عكاس‌ها فرصت طلبي مي‌كنند و از گونه‌هاي خيس‌اش عكس مي‌گيرند».
چرا توافق نشد؟
روزنامه وطن امروز در قسمتی از گزارش خود در مورد مذاکرات وین نوشت: وین 6 منجر به توافق جامع هسته‌ای نشد. اگرچه برخی معتقد بودند ایران و 1+5 در دقیقه 90 به توافق خواهند رسید اما این موضوع محقق نشد. اختلاف اصلی میان طرفین نیز همان چیزی بود که در جریان مذاکرات وین 6 درباره آن بیش از سایر موضوعات اظهارنظر می‌شد.
موضوع ظرفیت غنی‌سازی ایران اصلی‌ترین موضوع اختلافی بود و بیشترین وقت مذاکرات را به خود اختصاص داد. ایران با اعلام نیاز به 190 هزار سو برای غنی‌سازی، تقریبا خط قرمز خود در حوزه ظرفیت غنی‌سازی را اعلام کرد. این میزان نه برای یک سال بلکه نیاز ایران طی سال‌های آینده (5 سال) برآورد شده بود و بر همین اساس کارشناسان «نیاز فعلی» برای غنی‌سازی را 19 هزار سانتریفیوژ نسل اول می‌دانستند. به عبارتی 19 هزار سانتریفیوژ پایه مذاکراتی ایران برای تحقق چشم‌انداز 190 هزار سو (تقریبا 190 هزار سانتریفیوژ نسل اول) بود. با این وجود جان کری، وزیر خارجه آمریکا پس از 2 دور مذاکره دوجانبه با ظریف واکنشی منفی به این موضوع نشان داد و گفت: «19 هزار سانتریفیوژ برای ایران بسیار زیاد است.» این واکنش کری نشان داد آمریکایی‌ها در موضوع غنی‌سازی اختلافات بسیاری با ایران دارند. رآکتور اراک و تاسیسات فردو نیز از دیگر موضوعات محل اختلاف بود.
عباس عراقچی دیروز شنبه درباره این موضوعات اختلافی گفت: «مورد دوم (اختلافی) اراک است و کماکان در این باره که چه تغییراتی باید در اراک صورت گیرد تا هم ماهیت آب سنگین و هم میزان پلوتونیوم پایین بیاید، از موضوعات اختلافی هستند، بقیه موضوعات هم کمابیش هم در بحث فردو و هم نظارت‌های سازمان و پروتکل الحاقی و سایر موضوعات اختلافات کمابیش وجود دارد. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز درباره این نقاط اختلافی گفت: عدم توانایی برای حل این مشکل به این معناست که گروه 1+5 و ایران رویکرد مشترکی در این باره که رآکتور تغییر یافته اراک باید چگونه باشد و اینکه آیا این رآکتور باید تغییر داده شود یا خیر، ندارند. طرح‌های مختلفی در این باره وجود دارد. همین موضوع را درباره تأسیسات فردو هم می‌توان گفت».
جزئیات توافق جدید
بر اساس بیانیه مشترکی که ظریف و اشتون خواندند؛ ایران و 1+5 برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای مذاکرات خود را 4 ماه دیگر تمدید کردند. اما جزئیات این توافق جدید چیست؟ عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران درباره این جزئیات توضیحاتی داده است.
عراقچی گفت: وقتی به این نتیجه رسیدیم که امکان توافق تا تاریخ ٢٠ جولای نیست بحث‌ها را به سمت تمدید گام اول بردیم. تمدید گام اول تصمیم گرفته شد که ۴ ماه یعنی تا ۲۴ نوامبر باشد. وی افزود: معنی و مفهوم این است که همه تعهدات طرفین در توافق ژنو به مدت ۴ ماه دیگر ادامه دارد و تحریم‌ها به مدت ۴ ماه دیگر تعلیق است و تعهدات ایران هم همین طور اما بعضی از تعهدات طرفین در طول ۶ ماه گذشته تغییر ماهیت داده بود و باید مذاکره می‌شد در این باره که گام اول در چه شرایط و با چه وضعیتی ادامه یابد. عراقچی گفت: یکی از مباحث مبلغ 2/4 میلیارد دلار در مقابل تبدیل مواد ۲۰ درصد ایران بود که در طول ٦ ماه به ما پرداخت شد. در این باره باید تصمیم می‌گرفتیم. ما معتقد بودیم در ۴ ماه آینده هم به همان میزان از منابع مالی ایران باید آزاد شود و چون برای ۶ ماه 2/4 میلیارد دلار بود، برای هر ماه ٧٠٠ میلیون دلار حساب کنیم طبعا باید در ۴ ماه آینده ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار پول ایران آزاد شود. وی افزود: درباره نحوه آزاد شدن با توجه به اینکه بعضی اعتقاد داشتند با توجه به اینکه اقدام ایران برای تبدیل ٢٠ درصد تمام شده در این باره هم نباید اقدام جدیدی صورت گیرد، مذاکرات سختی صورت گرفت و مقرر شد در نهایت که این مبلغ دریافت شود و ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار دیگر در ۴ ماه آینده در ۴ قسط ۵۰۰ میلیون دلاری و 2 قسط ۴۰۰ میلیون دلاری و کلا در ۶ قسط پرداخت می‌شود. از اول ماه اوت هر ۲۰ روز یا 3 هفته این مبلغ به حساب بانک مرکزی واریز می‌شود. معاون وزیر امور خارجه در ادامه اظهارات خود از یک متن توافق جدید خبر داد و گفت: مشابه توافق ژنو که یک none paper برای اجرای عملیاتی توافق داشت، برای تمدید هم یک none paper داریم و بعضی از نقاط ابهام در توافق ژنو را سعی کردیم برطرف کنیم. از جمله درباره نحوه پرداخت‌ها مشکلاتی وجود داشت که سعی کردیم حل شود، همچنین درباره بیمه ابهاماتی وجود داشت که در برنامه عملیاتی جدید سعی کردیم برطرف کنیم.
عراقچی همچنین گفت که تمام اقدامات و تعهدات طرفین در none paper جدید آمده است. عراقچی همچنین درباره مختصات کلی توافقنامه تصریح کرد: پرانتزها خیلی کم شده اما آنهایی که مانده بیشتر محتوایی است. وی افزود: « با یک متن 8 یا 9 صفحه‌ای مواجهیم که 2 برابر ضمیمه دارد. در سند اصلی روی متن حدود 65 درصد پیشرفت کردیم ولی کماکان پرانتزها و نقاط خالی زیادی وجود دارد. نقاط خالی جاهایی است که اعداد و ارقام قرار است جایگزین شود و متن پر از سه نقطه است.»
توافق نهایی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک
روزنامه شرق نیز در گزارشی به قلم خبرنگارش در وین به مذاکرات هسته‌ای پرداخت: روز یکشنبه «تاریخ‌ساز» نشدیم. 20جولای توافق تاریخی دست هیچ کشوری نیست، نه ایران و نه شش کشوری که نمایندگانشان 18روز پای میز مذاکره بر سر مساله هسته‌ای ایران نشسته بودند. اینکه رسیدن به توافق جامع در این دور از مذاکرات هم عملی نیست از ظهر چهارشنبه مشخص شد. مذاکره‌کنندگان، چانه‌زنی برای دستیابی به توافق جامع را متوقف کردند و رایزنی‌ها را با دستور کار جدیدی ادامه دادند: مذاکره برای توافق پیرامون شرایط تمدید مذاکرات به مدت چهارماه؛ البته به‌صورت Nonpaper.
شرایط نحوه تمدید نیز به‌دنبال سه‌روز و با ساعت‌ها جلسه میان معاونان هیات مذاکره‌کننده ایرانی و آمریکایی، یک جلسه هماهنگی بین محمدجواد ظریف، رییس تیم مذاکره‌کننده ایرانی با کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و یک جلسه نیز با سایمون گس، معاون وزیرخارجه انگلیس به دست آمد.
مذاکرات هسته‌ای که امید می‌رفت یکشنبه با توافق جامع به پایان برسد، بر سر اختلافاتی که همچنان باقی است، ناکام ماند و به تمدید کشید. شامگاه جمعه، کاترین اشتون با لباسی آبی فیروزه‌ای همراه محمدجواد ظریف که از روزهای قبل به مناسبت شب قدر، مشکی‌پوش شده بود، راهی سالن کوچک کنفرانس خبری شد. سالن کنفرانس زیرزمین قصر «کوبورگ» بود که حالا به شکل عمارتی نو، بازسازی شده اما بقایای دیوارهای آجرچین تاریخ‌دیده‌اش، سرجای خود باقی است. چندروز گذشته نیز محمدجواد ظریف در همان سالن کوچک، نشستی خبری با خبرنگاران برگزار کرده بود. این‌بار اما قرار بر برگزاری نشست خبری نبود، قرار بود مثل باقی دفعات یک بیانیه مشترک خوانده و ختم مذاکرات اعلام شود. از دوساعتی پیش‌تر پایان مذاکرات به خبرنگاران اعلام شده بود اما شنیده می‌شد که معاونان در حال نوشتن متن بیانیه مشترک هستند. متن البته کوتاه بود و خالی از پیام ویژه‌ای. اشتون به زبان انگلیسی رو به حاضران متن را قرائت کرد. «به‌همراه وزیران امور خارجه 3+3 تصمیم گرفته‌ایم اجرای تدابیر برنامه اقدام مشترک را تا 24 نوامبر 2014 (سوم آذر 1393) که مطابق با زمانبندی پیش‌بینی‌شده در این برنامه است، ادامه دهیم. ایران و 3+3 مجددا تاکید می‌کنند که اجرای تمامی تعهداتشان در برنامه اقدام مشترک را به صورت موثر و به‌موقع ادامه خواهند داد. ما با عزم راسخ برای رسیدن به توافق پیرامون یک برنامه جامع اقدام مشترک، در اولین فرصت ممکن جلسات خود را در اشکال مختلف طی هفته‌های آینده برگزار خواهیم کرد.» محمدجواد ظریف، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران نیز متن بیانیه مشترک را در تریبون کناری، به زبان فارسی خواند: «گرچه ما پیشرفت‌های ملموسی در برخی از موضوعات داشته و مشترکا برای تدوین یک متن برنامه جامع اقدام مشترک کار کرده‌ایم، لکن هنوز فاصله قابل‌توجهی درباره برخی موضوعات اساسی باقی مانده است که نیاز به زمان و تلاش بیشتری دارد. ما جلسات مختلفی به شکل‌های گوناگون و در فضایی سازنده برگزار کردیم تا به یک راه‌حل جامع درازمدت مورد توافق مشترک دست یابیم که تضمین کند برنامه هسته‌ای ایران همواره صلح‌آمیز خواهد بود.»
وال‌استریت ژورنال: رهبر ایران تصورات غرب را به هم ریخت
کیهان نوشت: یک روزنامه آمریکایی اذعان کرد رهبر ایران محاسبات غرب درباره اضطرار ایران برای مذاکره را به هم زده و اکنون برخلاف تصور قبلی معلوم شده ایران از توسعه ظرفیت غنی‌سازی دست نمی‌کشد.
روزنامه وال‌استریت ژورنال در این باره نوشت: فضای کلی مذاکرات از خوش‌بینی چند هفته گذشته به واسطه امتیازهایی که بنا بود ایران در خصوص راکتور آب سنگین اراک ارایه کند، به نوعی بدبینی در روزهای اخیر چرخش داشته است. بدبینی که ناشی از باقی ماندن شکاف‌های عمیق بر سر موضوعات کلیدی مانند کمیت و کیفیت ظرفیت غنی‌سازی در ایران است.
این روزنامه می‌افزاید: سرنوشت مذاکرات به سه پرسش کلی‌تر در مورد ایران گره خورده است: آیا از نظر ایران توافق هسته‌ای حیاتی است؟ روشن است که ایران فکر می‌کند دستیابی به توافقی که موجب تعدیل تحریم‌ها شود، خوب است. در واقع دلیل محکمی وجود دارد که نشان می‌دهد دولت حسن روحانی به منظور دستیابی به توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها تشکیل شده است. یکی از نشانه‌های جدید روحانی در مذاکرات، اعزام حسین فریدون، برادر جوان‌تر و مشاور ویژه‌اش به پای میز مذاکرات وین بود. اما تفاوتی بین خواستن یک توافق و حیاتی ارزیابی کردن آن وجود دارد. آیا تهران تنها به دنبال کاهش فشار اقتصادی است یا اینکه شکست مذاکرات را تهدیدی موجودیتی برای خود می‌داند؟ مذاکرات تا زمانی که تهران بیش از طرف‌های مذاکره‌کننده توافق هسته‌ای را نخواهد، به نتیجه نمی‌رسد. این در شرایطی است که راهی برای تخمین زدن میزان اضطرار دستیابی به توافق هسته‌ای برای ایران وجود ندارد. به بیان دیگر تا زمانی که مذاکرات به دقیقه 90 نزدیک نشود، نمی‌توان گفت ایران چقدر این توافق را حیاتی می‌داند.
وال‌استریت ژورنال همچنین با ابراز ناخرسندی از اشراف رهبر معظم انقلاب نسبت به مذاکرات نوشت: رهبر عالی جمهوری اسلامی اخیراً تأکید کرد که ایران از توانایی غنی‌سازی اورانیوم دست نمی‌کشد و به طور حتم در جهت توسعه این ظرفیت حرکت خواهد کرد.
روزنامه آمریکایی تصریح کرد: با توجه به حجم ظرفیت غنی‌سازی ایران و تلاشی که در مذاکرات وین برای کاهش این ظرفیت در حال انجام است، این اظهارات رهبری عالی جمهوری اسلامی برای آمریکا و شرکایش راضی‌کننده نبود. با این حال هنوز هم تردیدهایی در مورد خط قرمزهای حداقلی و حداکثری ایران وجود دارد. چرا که مذاکره‌کنندگان ایرانی برای نخستین بار در روز دوشنبه اعلام کردند که علاقه‌مند به پذیرش کاهش نسبی ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم هستند.
این روزنامه همچنین پرسیده که آیا ایران گمان می‌کند موقعیت استراتژیکش به سوی وخیم شدن پیش می‌رود؟ اینکه ایران موقعیت خود در منطقه به شدت بی‌ثبات خاورمیانه را چگونه ارزیابی می‌کند، تأثیر زیادی بر تصمیم‌گیری آن برای خروج از انزوا از طریق توافق هسته‌ای خواهد داشت.
برخلاف واقعیت‌های شکست آمریکا در سوریه و عراق، روزنامه مذکور این گونه القا کرده که موقعیت ایران در منطقه بی‌ثبات است و بنابراین باید در مذاکرات کوتاه بیاید.
رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان ارشد نظام فرمودند: «ما امروز در محاسباتمان نباید دچار اشتباه بشویم. نگذارید دشمن در دستگاه محاسباتی شما اثر بگذارد، نگذارید اغوا کند. نگذارید تطمیع او یا تهدید او اثر بگذارد... آنچه امروز در مجموعه رفتار دستگاه استکبار مشاهده می‌کنیم همین است؛ هدف ایجاد اختلال در نظام محاسباتی و دستگاه محاسباتی من و شماست... محاسبات ما را نمی‌توانند عوض کنند. محاسبات جمهوری اسلامی از روز اول براساس منطق عقلانی بوده است.»
درخواست عجیب یک وزیر برای واردات گسترده خودرو
خراسان نوشت: بر اساس نامه چندی پیش یکی از وزرای اقتصادی به مسئولان ارشد ریاست جمهوری، پیشنهاد شده است برای بالا بردن کیفیت حمل و نقل و مصرف سوخت در کشور، دولت مجوز ورود سالانه 20 هزار دستگاه خودروی سواری نسل جدید و مدرن و 8 هزار دستگاه ون نسل جدید با مصرف انرژی کم را صادر و امکان ورود این خودروها با استفاده از معافیت گمرکی و سایر عوارض را صادر کند تا در ناوگان عمومی درون و برون شهری کشور مورد استفاده قرار بگیرند که این موضوع با شگفتی و مخالفت مسئولان مهم اجرایی مواجه شده است.
دلیل مفتی داعش برای پرهیز از درگیری با اسرائیل
جمهوری اسلامی نوشت: گروه تروریستی داعش برای پرهیز خود از درگیری با اسرائیل، به توجیهات مضحکی متوسل می‌شود. از جمله اینکه طلعت زهران یکی از مفتی‌های مصری گروه تروریستی داعش در تازه‌ترین اظهارات خود درباره جنایات رژیم صهیونیستی در غزه، نظر به عدم کمک به فلسطینیان برای مقابله با صهیونیست‌ها داد.این مفتی داعشی در اظهارات خود که در کلیپی صوتی - تصویری بر روی سایت یوتیوپ قرار دارد، در پاسخ به این سؤال که آیا باید به مردم غزه علیه حمله نظامی رژیم صهیونیستی کمک کنیم یا خیر؟ گفت: اولاً این به موضوع امیر (نماینده خلیفه داعش در غزه) و پرچم داعش بستگی دارد. لذا هر وقت این دو موضوع در غزه روشن شود، داعش سربازان خود را تجهیز کرده و به آنجا خواهد فرستاد. ثانیاً مردم غزه نه امیر دارند و نه پرچم بلکه آنها شیعه هستند و از موشک‌های ایران در بمباران مردم مظلوم اسرائیل استفاده و اسرائیل را مجبور به تلافی و بمباران غزه می‌کنند! جالب است بدانید اخیراً آمریکا و رژیم صهیونیستی پای داعش را به غزه نیز بازکرده‌اند.
